اولین های بانه

بانه به دلیل اینکه همیشه تحت حاکمیت خان ها و بیگزاده ها بوده و دائم درگیر جنگ های بین این خانزاده ها و بیگزاده ها، مانند بقیه شهر های ایران، فرصتی برای پیشرفت پیدا نکرده است. بنابراین آنچه را که به عنوان اولین های بانه نام می بریم ممکن آست آنچنان که فکر می کنید قدیمی نباشند و بارها از پدرانمان در مورد آن شنیده باشیم به هر حال ذکر اولین های صنعت جدید در بانه خالی از لطف نیست.

آسیاب های آبی شهر بانه

تا پیش از بنیانگذاری نخستین کارخانه اردسازی بوسیله حاج کریم ابراهیمی، چند آسیاب آبی آرد شهر را تامین می کردند:

1- اسیاب احمد آباد در جنوب شرقی شهر
2- اسیاب محمود آقا وسط شهر
3- اسیاب خطیب جنوب غربی مسجد جامع
4- اسیاب قاضی در غرب شهر
 5- اسیاب حمه که ڒ در شمال شهر کنار رودخانه
6-آسیاب زریزین در شرق تپه بانه کون
8- آسیاب احمد عباس آقاپایین آسیاب قاضی

آسیاب موتوری

سال 1341 نخستین آسیاب موتوری به وسیله حاج کریم ابراهیمی در شهر بانه کار گذاشته شد.

دباغخانه
دو دباغخانه در شهر وجود داشت یکی در محله سادات آباد مربوط به استاد عبدالله دباغچی و دیگری دباغخانه حاجی محمد فتاحی در محله پایین جنب رودخانه

خمخانه یا رنگرزی
یک کارگاه رنگرزی مربوط به آله یهودی وجود داشت که با مهاجرت یهودیان در سال 1328 به فلسطین، تعطیل شد.

صابون سازی
شخصی به نام صالح میرزا حلبی ساز مشهور به دلشاد، در خانه خودش کارخانه کوچک صابون رخت شویی دایر کرده بود. ولی با مرگ او در سال 1330 کارگاهش تعطیل و خراب شد.

جلای خنجر
زمانی که مردم از سلاح سردی  چون خنجر استفاده می کردند، کسانی که آنر ا جلا می دادند که در اصلاح مردم بانه به ایشان شیلگر می گفتند آخرین بازمانده آنها در بانه  خوله (محمود) شیلگر بود که تا سال 1323 خورشیدی در قید حیات بود.

چاقو سازی
در بانه کسانی چاقو می ساختند که از همه مشهورتر مام شریف و محمد سلیم آغا بودند. ایشان تا پایان جنگ جهانی دوم زنده بودند.

زین سازی
سعید آغا در کار زین سازی استاد بود. حدود سال 1335 بدرود حیات گفت.

نخستین رادیو ساز
پس از آنکه در سال 1321 محمد رشید خان و سلیم خان رادیو را به بانه آوردند، چند سال بعد از آن محمد امین عباسی به تعمیر رادیو پرداخت پس از او محمد خاکی هم دست به ان کار دست زد.
 

دندانساز
نخستین دندانساز در بانه ابراهیم گلی بود که در سال 1374 به رحمت ایزدی پیوست.

داروخانه
نخستین داروخانه طب جدید در بانه از سوی حاج سلیم سیگاری در سال 1312 دایر شد و آن را داروخانه اقبال نامید.

فروشنده دارو های گیاهی
در بانه اولین فروشنده دارو های گیاهی ملا عزیز عطاری بود که تا سال 1336 شمسی در قید حیات بود. وی در تجویز دارو برای بیماران سررشته داشت.

آهنگر
از آهنگران سرشناس بانه حاجی ابراهیم ابن عباس بود که تا سال 1322 در قید حیات بود. پس از وی فرزندانش استاد مجید و حاجی عبدالله  و حاجی احمد در کار آهنگری بودند. استاد سعید نقصانی و استاد محمد و استاد علی شاکری هم از آهنگران سرشناس بانه بودند.

بنا و معمار

خانواده فتحی از بنایان مشهور بانه به شمار می رفتند که از همه نام آور تر  استاد احمد فتحی معمار بود، که ساختن مسجد جامع کنونی کار اوست.

طب سنتی
از مشهورترین خانواده هایی که به صورت سنتی به کار طبابت در بانه مشغول بودند خانواده رفاعی در روستای سبدلو و خانواده مولوی بودند. به خانواده رفاعی حکیمان سبدلو می گفتند که به صورت ارثی و از اجداد خود علم پزشکی سنتی را یاد گرفته بودند.

برگرفته از کتاب تاریخ و جغرافیای بانه اثر محمد رئوف توکلی