بخش اول - چگونه باید منطقه تجاری بانه را رونق داد؟
مقدمه :
اگر از افراد 50 سال به بالا به پرسید فرق زندگی امروز با 50 سال گذشته چیست ممکن است مدتها طول بکشد تا این مقایسه را بین شرایط فعلی با گذشته تشریح نمایند به عنوان نمونه بین سیستم تولید گرما و روشنایی در گذشته با شرایط فعلی و یا دهها موضوع و مسئله دیگر ، همه به اختلافات فراوانی اشاره می کنند . اگر در باره وسایل ارتباط جمعی سئوال شود می گویند غیر از یک تلگراف خانه آنهم در اداره مخابرات بانه و در دهه 50 تلفن هندلی وسیله ای نبود . اما در باره وسایل ارتباطات در روز جاری جوانان و نوجوانان می توانند مدتها به تعریف و توصیف آن به پردازند.
همه می دانند ، دنیایی که در آن قرار داریم بوسیله شبکه های از انواع رسانه ها که امروزه آنها را رسانه های اجتماعی می نامند، فراگرفته است. هر گونه حرکت و جنب و جوش با انواع این شبکه ها، انسان را در هر لحظه ای به گوشه ای از جهان پهناور با شرایط آب و هوایی متفاوت ، با آداب و سنن مختلف ، با زبان و ادیان متفاوت .... والی آخر هدایت می نماید . چون دنیای ما در این 50 سال به مدد تکنولوژیها ، بهتر و برتر شده و همانند شبکه تار عنکبوتی همه را بهم پیوند زده است.
در چنین شرایطی آنانی پیروز می مانند که به توانند هر چه سریعتر خود را با اطلاعات جهانی هماهنگ نمایند.
نمونه آن اینترنت است . خواسته یا نا خواسته روش تازه ای از زندگی را پیش پای ما می گذارد . اینترنت همانند الگوی برق که در ابتدا فقط خاص روشنایی بود ولی امروز دارای کاربردهای متنوع و بی نظیری گردیده است ، اینترنت هم با توسعه و گسترش فزاینده اش ، دوران ما را متحول کرده ، بسیاری از شغلهای طاقت فرسا را از بین برده و در مقابل عالم گیر شده و صدها و هزاران شغل و حرفه جدید به بار آورده است . سرعت ، دقت و اکتشافات آن، اگر نگوییم هفته ای شده ، هر ماه شاهد تکنولوژیهای برتری در این عرصه می باشد. به دنبال این ارتباطات ، زندگی ما هم تا حدی در حال دگرگونی است. ابزار هایی هوشمندی مانند رایانه ی شخصی روز به روز توانمندتر و ارزان تر می شوند. این ابزارها قابل برنامه ریزی هستند از این رو کاربردهای فراوان و گونا گونی خواهند یافته و خواهند یافت .
در خلال یک دهه ی آینده بیشتر ساکنان کشورهای توسعه یافته شاهد زندگی تار عنکبوتی خواهند شد . نمونه های قابل توجه آن شهرهای هوشمند یا smart city در ژاپن وسایر نقاط جهان را می توان نام برد . ویژگیهای شهرهای هوشمند عبارتند از : مدیریت اداری هوشمند ، اقتصاد هوشمند، حمل نقل هوشمند، محیط هوشمند، شهروندان هوشمند، روش زندگی هوشمند.... و در آخر همه عوامل متغییر هوشمند .
در این تصویر نمایی از یک شهر جدید و هوشمند فوجیساوا در ژاپن که بعد از سونامی ژاپن ویران شد با صفحه های خورشیدی هماهنگ با معیارهای زیست محیطی را نشان می دهد.
یا در منطقه «گینزا» که یک مرکز خرید امروزی در قلب توکیو در کشور ژاپن به شمار می رود این روزها خودروهایی به فروش می رسد که می توانند امکاناتی را برای خریدار ایجاد کنند. کاری که تا امروز غیر ممکن بوده است.
یا شرکت «نیسان» نوعی ورقهای تمام الکترونیکی را به فروش می رساند که قابلیت استفاده به عنوان منبع انرژی خانگی را دارد. در حقیقت این ابزار مبدل هم می تواند خودروهای شهروندان را در منازل شارژ کند و هم در مواقع لزوم از انرژی الکتریکی خودرو برای استفاده در منازل استفاده شود.
هر چند این نوع تکنولوژیها همه گیر نشده اند ، اما می رود تا همانند نسل اول گوشهای همراه که در طی یک دهه توانسته نسلهای متعدد با کاربردهای فراوان را وارد بازار نمایند. این تغییرات با سرعت و دقت فراوان در حال تغییر هستند. .
در دو تصویر بالا و پایین زندگی در دنیای مدرن را با تکنولوژهای بر تر مشاهده می کنید . مسلما سال به سال اینگونه تکنولوژیها ساختار زندگی غالب مردم را تغییر خواهند داد. زیرا منابع نفتی جهان دارای محدودیتهای فراوان است. و کشورهای پیشرو با همین اندیشه در فکر زندگی به سبک هایی غیر از آنچه متداول بوده افتاده تا پیشتاز و تولید کننده اقتصاد آینده جهانی باشند.
در این تصویر نمایی از ورقهای تمام الکترونیکی به کار رفته در سقف خانه ای را نشان می دهدکه هم انرژی خانه و هم می تواند برای شارژ ماشین های برقی قابل استفاده گردد.
لذا مردم برای سرگرمی، دریافت خبرها، آموزش.... و ارتباطات به شبکه ی تار عنکبوتی روی خواهند آورد. الگوی یاد شده به گونه ای عادی خواهد شد، که حتی نمی توان آنرا تصور کرد.
شبکه ی تار عنکبوتی وظیفه ی پرداخت صورتحساب ها اداره امور مالی تماس با پزشک وانجام هر گونه داد وستدی را به عهده خواهد گرفت . در این حالت مردم به صورت طبیعی یک ابزار الکترونیکی کوچک به همراه خواهند داشت که در هر زمان ومکانی توان ایجاد ارتباط و انجام کارهای گوناگون را خواهند داشت.
ساده تر عرض کنم انسان دهه های آینده بر بالهای اندیشه ها سوار خواهند شد. در چنین زمانی مرزها فقط بر روی نقشه کشورها باقی خواهند ماند. و جهان به راستی به شکل یک دهکده قابل لمس در خواهد آمد.
نگاهی گذرا به بازار تجارت در بانه :
با مقدمه بالا و سرعت تحولات در جهان امروز تلاش می گردد با تحلیلی بر بازار تجاری بانه و آثار و پی آمدهای آن پرداخته گردد.
با رونق گرفتن بازار تجاری بانه در طی دهه گذشته و ساخت و سازهای فراوان انواع مجتمع های تجاری با طراحی و الگوهای زیبا ، چهره بانه از یک شهر معمولی به یک شهر تجاری مبدل شده است ( جالب است بدانید که همین بازار تجاری در بانه ، بانه را به دو تکه تجاری و بافت قبلی تفسیم کرده است). این تلاشها حاصل ، اندیشه گروهی از فعالان اقتصادی خوش فکر و صاحب ذوق بانه ای بوده که توانسته اند به راستی موقعیت بانه را آنچنان تغییر دهند ، که همه از دیدن این همه جنب و جوش و تلاش بی وقفه ، احساس لذت و شادی کنند. در این راستا هم می توان به سازمانها و ارگانهایی که در این تلاش همگانی یار و مددکار عامه بوده اند جای تشکر و قدر دانی را به عمل آورد.
طبیعی است که در چنین روندی ، نه تنها غالب احاد ساکن در این شهر و حتی غالب روستاها هر کدام بصورت مستقیم یا غیر مستقیم از این سفره چیده شده به اشکال مختلف بهره مند شده اند. به نظر میرسد، مسافرینی که از اقصی نقاط کشور به این شهر سرازیر شده اند در طول مسیر حرکت سبب رونق اقتصادی ساکنان مسیر جاده شده اند. حتی در بعضی از فصول غالب نیروی مورد نیاز بانه از شهرهای مجاور عازم این شهر شده تا هر کدام به نحوی بر درآمد خود بیفزایند. غالب بانکها و ادارات دولتی، شرکتهای مسافربری ، هواپیمایی و غیره هم با گردش مالی زیادی بهره های فراوان برده اند. بیکاری نهان و آشکار با پیامدهای فراوان آن در ابعاد اجنماعی، افتصادی و سیاسی جای خود را به تلاش و سازندگی داده است. البته این به آن معنی نیست که با بوجود آمدن این بازار مشکلات از بین رفته است بلکه مشکلات در ابعاد خاص، با شیوه های مدرن تری چهره خود را دیر یا زود نشان خواهد داد.
در جهان امروز اگر شرکتی توانسته برنامه تجاری خود را از شهری کوچک آغاز و بعد از یک دهه در کل کشور و نهایتا در ابعاد بین المللی به موفقیت های خوبی برساند ، چند اصل کلیدی مانند : کیفیت عالی ، مشتری مداری ، پایداری و تبلیغات مناسب . و نوآوری...... را در سرلوحه برنامه های کاری خود قرار داده اند.
دست یابی به این چند اصل کلی ، مستلزم رعایت موازین کاری و اخلاقی در همه ابعاد لازم بوده که در زیر به ذکر برخی ازآنها پرداخته می گردد. اما نکته مهم این است ، که چگونه این پل ارتباطی بین چند اصل کلیدی باید برقرار گردد؟
شرکتهای بزرگ 20 تا 30 درصد از سرمایه گذاریهای خود را به امر تبلیغات اختصاص داده و در تلاشند تا از رهگذر آن به توانند به در آمدهای کلان تری دست یابند.
حضور رسانه های جهانی نظیر اینترنت که فاصله ها را کاهش و در عرض چند ثانیه می توان با غالب نقاط دنیا ارتباط بر قرار کرد، زمینه برای شکوفایی تجارت را تسهیل کرده و می رود تا در آینده نزدیکی درصد بالایی از خرید و فروشها از طریق کانالهای ماهواره ای و اینترنتی به اجرا در آید.
اما در مورد بازارهای خود جوش و تا حدی سنتی هم باید از این الگوها استفاده کرد ؟ یا به همان شیوه معمول به مسیر خود ادامه دهند؟
شهر بانه که در طی کمتر از یک دهه با واردات کالا و ایجاد اماکن تجاری فراوان توانسته تا کنون به روش معمول و متداول خود ادامه دهد ، باز هم در این مقطع زمانی که بحث منطقه آزاد تجاری بانه ، بارها مطرح شده و امید می رود در این راه به موفقیت های خوبی نایل گردد؟ آیا باید به همین روش به کار خود ادامه دهد یا باید از الگوهای متداول در دنیای تجارت استفاده نمایند ؟
آیا افراد غیر منسجم و پراکنده به همین شیوه موجود می توانند به فعالیتهای خود ادامه دهند ؟ یا باید در بعضی از زمینه ها با بکار بردن ابتکارات ویژه و سرمایه گذاریهای لازم در بعضی ابعاد دیگر، این تلاشها را رونق بیشتری داد؟
سوابق موجود در این عرصه و در ابعاد جهانی آن ، نشان می دهد باید از الگوهای موفق و به ویژه از متخصصین مناسب و کارآمد در عرصه تبلیغات استفاده نمایند ، تا به توسعه پایدار در این زمینه دست یابند.
برقراری این الگوها، نیازمند سرمایه گذاری است؟ و هر گونه سرمایه گذاری ، نیازمند تشکلهای مردمی و سازماندهی لازم است . نمی دا نم آیا این وحدت رویه در بانه تا کنون شکل گرفته یانه؟
اما اخبار و اطلاعات واصله از سایت بانه پدیا نشان می دهد تعداد اندکی بصورت خود جوش از این طریق با تبلیغات کالاهای خود، مشغول بکارند ؟ اما این شیوه با این محدودیت می تواند کارساز باشد ؟ یا همزمان باید برای کل بخش های لازم مانند سیستم های صوتی و تصویری ، لوازم خانگی ، پوشاک ، عطر و ادکلن ، انواع پارچه ها ، وسایل ساختمانی و خودروی و سایر ملزومات اساسی در قالب های متداول و بصورت منسجم و پیوسته اقدام کرد؟
نکته دوم این است که خارج از بحث تبلیغات که از جایگاه ویژه برخوردار است . آیا باید با بالا بردن کیفیت اجناس وارداتی و حذف کالاهای بنچل و نامناسب ، بار دیگر مشتری مداری را رونق داد؟ تا گامی دیگر در راه تجارت پایدار برداشته شود؟
نکته سوم : رقبای تجاری به مدد الگوهای برتر دایما در تلاشند که هر کدام با حذف دیگری ، نام و آوازه خود را جایگزین نمایند ؟ آیا برای اینگونه موارد راهکارهای مناسب اندیشیده شده است؟
نکته چهارم : دست یابی به هر گونه توسعه پایدار تنها از یک کانال ارتباطی امکان پذیر نیست و دید یا زود رقبای قویتر با چاره اندیشهای بهتر سکان این کشتی متزلزل را بر عهده خواهند گرفت؟
چه بهتر که با گره زدن امر تجارت با صنعت اکوتوریسم که امروزه یکی از پایه های اقتصادی مهم در سطح جهانی را دارا است آنرا گره زد و با این پیوند میمون و مبارک ، زمینه برای تلفیق تجارت و اکوتوریسم پایدار را فراهم کرد. به نظر می رسد، برایند ناشی از این دو حرکت ، بطور همزمان می تواندکلید شکوفایی و رونق اقتصادی بهتر و سالمتری را برای شهر بانه که از طبیعتی کوهستانی و سرسبز با مناظر زیبا و جذاب فراوان برخوردار است ، تلاش مجددی راپایه ریزی کرد؟.
اما چگونه باید این اقدامات را آغاز نمود ؟ و همزمان در هر دو بعد به تلاش گسترده تر پرداخت. این مورد ، بحث جدیدی است که از طریق یک رسانه دلسوز مانند سایت بانه پدیا و امثال آن باید دنبال گردد. از طرف دیگر فرماندار بانه به عنوان بالاترین مرجع و نماینده دولت و نماینده مجلس این شهر می توانند با تشکیل جلسات مداوم و برقراری تشکلهای مردمی ، هماهنگی با نهاد ها و سازمانهای ذیربط را پایه گذاری نمایند. به نظر می رسد تنها کانال ارتباطی برای فراهم شدن خواسته های جوانانی که امروزه خواهان رونق بخشیدن به این حرکت جدید هستند ، تنها از این طریق امکان پذیر است. اما باید تشکلهایی خواهان این نیازها از سازمانها و ارگانهای ذیربط وجود داشته باشند تا با پیگیریهای لازم این وحدت رویه شکل گیرد.
از سوی دیگر سرمایه گذاران بانه ای باید بخشی از توان مالی خود را به زیر ساخت های لازم برای اینگونه فعالیتها اختصاص دهند.
اما موقعیت شهر بانه همانند کلان شهرهای تجاری کشور نیست ؟ بلکه از موقعیت ویژه و تا حدودی شکننده برخوردار است؟
چگونه کسب و کار به شیوه فعلی را باید ادامه داد و چگونه در استمرار و بقای آن همت گذاشت؟ همه اینها سئوالاتی است که باید هر کدام از خود به پرسند ؟ تا اگر روزی مشکلی حادث گردید با آمادگی مناسب و سعه صدر بیشتر، فورا به رفع نارساییهای آن همت گمارند ؟
حال با این تصور که اگر منطقه تجاری بانه به همین شیوه فعلی به راه خود ادامه دهد ؟ آیا استمرار شیوه فعلی می تواند بقای آنرا تضمین نماید؟
من معتقدم برای ادامه و استمرار آن باید از اصول و شیوه های مدرن و مناسب بهره گرفت تا به نتایج مناسب تری رسید . اما چگونه ؟ و وظیفه یکایک آنانی که در این امر مهم سهیم هستند ؟ چگونه باید ترسیم گردد؟ و به چه نکاتی توجه نمایند ؟
بازاریابی موفق :
موفق ترین سازمانهای تولید کننده یا فروشندگان آنهایی هستند که آنجه را که می توانند بفروشند ، وارد بازارنمایند ، مشتری مدار باشند و به توانند در این راه گام بردارند. نه آنهایی که هر محصولی را که خودشان دلشان می خواهد ، وارد بازار کنند.. پس آنهایی موفق هستند که در پاسخ به نیازهای مشتریان محصولات و خدمات خود را عـرضه کنند.
در نتیجه بازاریابی را می توان ، به عنوان فعالیتی لازم برای تطبیق کالاها با نیازها و خواسته های بازار و مشتریان آن تعریف کرد. در چنین فعالیتی برنامه ریزی، قیمت گذاری ، توزیع و تبلیغ محصولات و معرفی آنها را شامل می شود. در اینجا از کلمه گروه برای بازاریابی استفاده می گردد تا آسان تر بتوان مفاهیم بعدی را بیان کرد.
شیوه های مختلف بازار یابی :
بازاریابی سنتی پاسخگوی شرایط متغیر کنونی در حوزه های تجاری گوناگون نیست و شناسایی رویکردهای جدیدی برای مواجهه با این تحولات لازم و ضروری است. در زیر تلاش می گردد روشهای خود جوش بکار گرفته شده توسط بازاریان که امروزه به مدلهایی تقسیم شده اند یادآوری کرد. البته این روشها صرفا در ابعاد معمولی و متداول آن در شهر بانه و توسط گروههای متوسط تا خرده فروش را شامل می گردد.
بازار یابی کلامی یا دهان به دهان :
در این روش انتقال اطلاعات توسط اولین بازدید کنند گان در سطح شهرهای خود به صورت دهان به دهان پخش می گردد. و به همین ترتیب بازدید کنندگان گروههای بعدی با انتقال اطلاعات خود به دیگران زمینه برای جذب بیشتر خریداران فراهم گردد. بنابراین مجموعه متنوعی از مشتریان با استفاده از اوقات فراغت و سیر و سفری کوتاه مدت عازم منطقه ای که غالب کالاهای اساسی مسافرین را تامین می نماید ، می شوند. . حداکثر زمان توقف به دلایل متعدد نبود زیر ساختهای اقامتی کم هزینه، معمولا روزانه شکل می گیرد. این روش بازاریابی برای بازدید کنندگان ارزان ، با صرفه ، متنوع و جذاب می باشد. این روش بازار بانه را در طی چند سال به یک منطقه تجاری گسترده مبدل کرده است. البته رفتار مناسب و برخورد آگاهانه بازاریان و جلوگیری از هر گونه کلاه برداری و قیمت پایین اجناس سبب شده که آوازه جنس ارزان و مناسب همه گیر گردد.
شبکه بازار یابی کلامی یا دهان به دهان توسعه بازایابی کلامی در ابعاد برون مرزی
بازار یابی رابطه مند:
بازار بانه با یکی دو تا مجتمع ساده آغاز گردید و در چند سال آنچنان گسترش یافت که شیوه های معمول گذشته برای فروش کالاها جوابگو نبود زیرا خریداران فراوان و فروشندگان کم بودند.
لذا فروشندگان با بازار یابی رابطه مند تلاش کردند هر کدام با چند مشتری خوب ارتباط ارگانیک برقرار نمایند ( رابطه بین مشتری و فروشنده ). پایداری هر مشتری و طول ماندگاری آن به قیمت ، نوع اجناس و رابطه اخلاقی و تعدادی مولفه های دیگر بستگی دارد . بازاریان بانه ای آگاهانه از این شیوه هم بهره گرفته اند.
بازاریابی نامنظم :
این نوع بازار یابی که با کسب و کارهای جزیی آغاز شد دارای شکل منظم و متداولی نبود ، بلکه غالبا خود جوش و نامنظم اما در میان مدت توانست مسیر منظم تری را پیدا نماید. پس تلاش همگان باید این باشد که این شکل منظم و متنوع را حفظ و در بقا و پایداری آن کوشید
طبقه بندی مهمترین گروه ها ی بازاری در بانه :
درساده ترین طبقه بندی می توان سه گروه زیر را در بازار بانه ذکر کرد.
1- گروههای پیشرو یا خط مقدم :
گروههای خط مقدم یا پیشرو به افرادی گفته می شوند که با جرئت و جسارت کامل و درک و درایت خوبی که از بازار و نیازهای آن دارند ، وارد عرصه شده و این چنین پدیده تجاری شگفت انگیزی را خلق کرده اند . اینگونه افراد با تشخیص و ارزیابی درستی که به آینده دارند، می توانند نیازهای آینده را هم برآورد نمایند. اکثریت افراد این گروه بعد از ارزیابی اولیه کمتر به عرضه فروش محصولات می پردازند ، بلکه در تلاشند با فراهم نمودن واردات بیشتر بصورت عمده فروشی ، تعدادی را با خود به عنوان فروشنده همراه سازند. این گروهها غالبا در دو عرصه مهم، زیر ساختها مانند مجتمع های تجاری و فراهم آوردن محصولات مورد نیاز مشتریان گام بر میدارند. زیرا افراد این گروه از امکانات مالی مناسب تری برخوردارند. بنابراین یکی از مهمترین وظایف آنان برقراری یک تشکل منسجم برای تداوم بازار و رفع نارساییهایی موجود می باشد.
2- گروههای متوسط یا بینابینی :
افراد این گروه به دلیل نداشتن عدم تجزیه و تحلیل کامل ، جرئت و جسارت لازم به اندازه گروه اول را یا ندارند یا توان مالی لازم را ندارند ، لذا آنچنان تاسیس گذار نیستند . اما به هر حال با موقعیت متوسطی، که در بازار دارند ، خواهان ارتقائ بیشتر ی هستند. تعدادی از افراد این گروه تلاش می کنند به دور از هر گونه ریسک پذیری در حد بالا ، چشم براه بازار باشند و خود را با آن تطبیق دهند .اما در مواردی ، بخشی از افراد این گروه سعی می کنند با الگوبرداری از گروه اول دست به اقدامات بهتری بزنند و کم کم وارد گروه اول گردند.
3- گروههای خرده فروش:
با توان مالی اندک ، اما سعی می کنند در حاشیه امن بازار کسب و کاری نه چندان خوبی را دست و پا کنند. غالب افراد این گروه با کپی برداری از دیگر گروهها اقدام می نمایند و از کالاهای چند دست گشته برای فروش استفاده می نمایند. طبعا چنین افرادی با درآمد کمتر ناچارند با افراد گروه های دیگر همساز گردند. افراد این گروه ریسک پذیری بالایی دارند و با کمترین تغییرات دچار تنش و بحران می گردند. اما در کل حالت چشم هم چشمی باعث می گردد، تعداد آنها خیلی بیشتر از دو دسته قبلی گردد.
طبعا نمایندگان واقعی این سه گروه می توانند به عنوان نمایندگان واقعی بازار بانه در تلاشی بی وقفه برای تجدید قوای کامل بازار ، رفع نارساییها و چاره اندیشی های لازم تصمیمات لازم را اتخاذ نمایند .
بازنشسته مرکز تحقیقات جنگلها و مراتع استان کردستان است.محمد فتاحی 9 جلد کتاب را در زمینه جنگلهای زاگرس در کارنامه خود دارد.محمد فتاحی لیسانس و فوق لیسانس خود را از دانشگاه تهران در رشته مهندسی جنگلداری در سالهای 1355 و 1359 اخذ نموده است.
لیست پست های محمد فتاحی