فایننشال تایمز یکی از نشریات اقتصادی معتبر، گزارشی را در مورد بانه در سایت خود منتشر کرده است که ترجمه آن را می توانید در این مطلب بیابید. تعداد کمی از جملات حذف شده است که علاقمندان می توانند متن انگلیسی آن را مطالعه فرمایند.
شهر مرزی بانه در نگاه اول به هر چیزی شبیه است به جز یک شهر مرفه و ثروتمند.خانه ها قدیمی هستندو جاده ها باریک و پر از دست انداز.ولی این شهر که 90000 کرد در آن ساکن هستند 75 پاساژ دارد و مرکزی برای تجارت قاچاق چند میلیارد دلاری لوازم خانگی و الکترونیکی است.
شهرت بانه به عنوان مقصدی برای خرید ارزان در سراسر ایران شناخته شده است.ساکنان شهرهای بزرگ مانند تهران کالاهای مورد نیاز خود را به نصف قیمت معمول این کالاها، در بانه سفارش می دهند و یا عازم سفری طولانی به این شهر می شوند و از طریق جاده هایی پر ازدحام، با تلویزیون ها و کولرهایی بسته شده بر روی باربند ماشینهایشان،به شهرشان باز می گردند.
علی یکی از فروشندگان ماشین لباسشویی بوش در پاساژ بهشت بانه می گوید بانه نسبت به ده سال قبل ثروتمندتر شده است.علی می گوید اگر این تجارت وجود نداشت شاید من معتاد می شدم و مردم بانه گرسنه بودند.
با این که پیشرفت تجارت در این شهر به نفع تاجرهای محلی بوده است اما به گفته ی منتقدان حکومت،این شکوفایی سهم کمی در رشد استان کردستان، که از بیکاری و توسعه نیافتگی رنج می برد،داشته است.منتقدان می گویند منافع زیاد این تجارت، سبب عدم سرمایه گذاری در بخشهای تولیدی حساس و زیربنایی شده است.
این تجارت را کردستان عراق که در همسایگی بانه است، آسان کرده است. بازرگانان عراقی کالاها را از چین،مالزی و ترکیه به شمال عراق وارد می کنند وسپس آن ها را به مرز ایران که گمرکی هم در آن نیست، منتقل می کنند. از منطقه ی مرزی بانه تا شهر بانه که اکنون بزرگترین بازار مرزی کشور محسوب می شود، مسیر زیادی نیست.
این مسیر به تاجرهای ایرانی این امکان را می دهد که از دادن تعرفه ی زیاد برای کالاهای وارداتی که حمایت کننده ی صنایع داخلی است،خودداری کنند. همچنین به بازرگان این امکان را می دهد که تحریمهای بانکی را که به سبب برنامه اتمی اعمال شده و امکان پرداخت بهای کالاهای وارداتی را نمی دهد،دور بزنند.تحریمها در سه سال گذشته سبب شده است که ریال(واحد پول کشور) 50 درصد ارزش خود را از دست بدهد و واردات کالا گرانتر شود.
راشد عذیری فرماندار این شهر می گوید:" اگر بتوان از طریق بانه تحریمها را دور زد بسیار مفید خواهد بود".
مقامات ایران صرفا برای ایجاد حس اعتماد و کسب سود کردها با این تجارت کنار آمده اند تا کردها احساس کنند که بخشی از ایران بودن برای آنها مفید است.دولت مرکزی تهران از این حقیقت آگاه است که بعد از انقلاب، مردم این منطقه برای استقلال خود مبارزه کرده اند و حکومت منطقه ای کردستان را در همسایگی عراق به عنوان یک نمونه ی فدرالیسم می بینند.
آقای عذیری می گوید:" مرزها به خاطر ساکنان آن امن هستند چون ساکنان مرز با انجام این نوع تجارت امرار معاش می کنند".
در بانه غیر از سودی که از طریق خریداران سایر نقاط ایران عاید مرزنشینان می شود،حمایت دیگری برای رونق مرز صورت نگرفته است.
شیرکوه،صاحب یک مغازه می گوید:"می توانم به شما اطمینان بدهم که ما کمترین سود را از این تجارت می بریم."
درآمد سرانه ی ساکنان استان کردستان 30 میلیون ریال(1121 دلار)،یعنی کمتر از نصف درآمد سرانه ی کشور است.هزاران کارگر برای یافتن کار استان را ترک می کنند.جمعیت 1.5 میلیون نفری این استان در مقایسه با رشد جمعیت 1.7 درصدی کل کشور، در 20 سال گذشته رشد کمتری داشته است.
بیشتر کردها در این استان از راه کشاورزی و دامداری امرار معاش می کنند. علی رغم اینکه تحلیلگران به وجود معادن غنی دست نخورده شامل سنگ آهن، طلا و بوکسیت در این استان اشاره دارند، بیشتر محصولات این استان گندم، توت فرنگی، نخود، یونجه و سیب زمینی است.
حدود دو سوم صنایع کوچک و متوسط از جمله، فرش بافی و تولید پلاستیک در سال های اخیر ورشکست شده است. صنعت مرغداری و ساخت و ساز هم با کمتر از 50 درصد ظرفیت خود فعالیت می کند.
تقریبا هیچ صنعت تولیدی در این استان وجود ندارد [...] اما در سال های اخیر کسب سود بازرگانان در تجارت مرزی نسبت به سرمایه گذاری در صنعت بیشتر بوده است.
کارایی فعالیت های اقتصادی استان کردستان تحت تاثیر زیر ساخت های ضعیف و تحریم های بین المللی بسیار ناچیز است.
حامد قادرزاده، استاد اقتصاد کشاورزی در دانشگاه کردستان، می گوید: "عدد شاخص توسعه برای تهران 127 است، اما این رقم برای استان کردستان 5 است. این استان همچنین سهم کمی در توسعه صنعتی کشور دارد و از بین 31 استان کشور، در رده 29 قرار دارد."
برخی کرد ها می گویند که از دولت میانه رو حسن روحانی که در انتخابات رئیس جمهوری سال گذشته 75 درصد آرای کردستان را کسب کرد، ناامید شده اند. از نظر مردم، رئیس جمهور به وعده های خود در جهت افزایش توسعه اقتصادی از طریق تکمیل پروژه های جاده سازی، گسترش راه آهن ها و راه اندازی پروژه پتروشیمی در این استان عمل نکرده است.
اما تحلیلگران نسبت به این موضوع [...]
یک اقتصاددان می گوید: " برچسب ناامنی زدن بر کردستان، سود مالی هنگفتی را برای بعضی افراد دارد ، و پذیرفتن اینکه کردستان اکنون امنترین استان کشور است منفعتی برایشان ندارد."
لینک مطلب در سایت فایننشال تایمز:
